HISTORIA CNR-IP
Centro Nacional de Reabilitação (CNR) hala’o avaliasaun be prestasaun servisu ba funsionario sira tuir sira nia kompetensia no lala’ok servisu nian durante sira serv
isu iha CNR. Resultado avaliasaun sira ne’e hanesan mecanismu ba Jestores hodi halo basea ba jestaun planementu, estratejiku kooperasaun no instituisaun, verifikasaun posizasaun estratejiku no ambiente jestaun servisu fatin nian ba funsionario sira tomak
(CNR) ne’e konaba rekursu umanus nian inklui informasaun badak konaba funsionário sira kada departamentu iha Jestaun Fasilidade no Klinikal. CNR iha parte servisu funsional rua
(2) ba Jestaun Facilidade no Klinikal ne’ebe aloka rekursu umanu ba kada facilidade no klinikal tuir kompetensia ida-idak nian. Jestaun Fasilidade nian hanesan Administrasaun no Rekursu Umanus, Finansas, Aprovisionamentu, no Logistik. Klinikal nian ne’ebe kompostu husi Fisioterapia, Terapia Okupasional, Terapia Koalia, servisu Próteze no Ortóteze (P&O)/ Ortoprotezia no servisu Kadeira Roda, nomos servisu seluk hanesan Dormitorio no Comunidade Baseia Reabilitação (CBR). Estrutura ba Rekursu Umanus iha Centro Nacional de Reabilitação hanesan fatór ba kualidade no diferensiasaun iha prestasaun servisu reabilitasaun nian. Tamba ne´e CNR iha nia prioridade estratejia atu buka profisionál di´ak liu iha área reabilitasaun ho polítika formasaun nian ba sira-nia rekursu umanus. Figura 1 hatudu Organograma CNR nian servisu integra iha departamento ne’ebe la hanesan.
Istoria Inisiativa hodi harii sentru mosu banhira Timor presiza servisu referénsia nian ida iha área reabilitasaun ho objetivu atu fó resposta ida ne´ebé efisiente ba ema sira ne´ebé ho defisiénsia nia nesesidade. Nune´e, iha loron 14 fulan Abril tinan 2005, Assert hetan inaugurasaun ho prezensa husi Señor primeiru ministru Mari Alkatiri, no Representante Rejional Sudueste Aziátiku no Pasífiku, Rainer Guetler, ho objetivu importante ida atu hodi hatan ba nesesidade defisiénsia sira nia atu asegura prestasaun servisu sira ba apoiu ne´ebé espesiál, iha nível terapeutiku, fizioterapeutiku, sosiál no akadémiku. Foin hahú funsiona hanesan organismu ida, maibé durante IV governu konstitusionál nia ukun, estabelese figuriñu jurídiku tranzisaun ne´ebé ASSERT sai nu´udar Instituisaun Públika, ho naran CNR halo parte hosi Ministériu Solidariedade Sosiál hahú hosi loron 1 fulan Janeiru tinan 2014. Figuriñu ida ne´e tuir Dekretu-Lei n.º 37/ 2012, husi loron 1fulan Agostu. Bainhira kliente aumenta tan tenke halo tan instalasaun mós ba modelu atendimentu sira-nian. Atu nune´e, Sentru harii no arranje material ba ofisina Ortoprotezia, kadeira rodas no mós sala ida ba terapia koalia atu promove no dezenvolve servisu reabilitasaun oioin, ho servisu hamutuk husi finanseiru no tekniku ho MSS no parseiru dezenvolvimentu sira, liuliu União Europeia, Cambodja Trust, CBM/UE, JICA, AusAid, Ordem Malta nian, governu husi Kanadá, Nova Zelândia no Embaixada Inglatera nian. Nune´e, iha fulan Marsu hosi tinan 2013 inaugura edifísiu foun hodi harii departamentu/ofisina kadeira roda. Hanesan infraestrutura ne´ebé besik edifisiu principal CNR atu hodi troka ba edifisiu ida uluk ne´ebé hala´o iha edifísiu principal nia laran. Inaugurasaun ba edifísiu foun ida ne´e embaixada Japaun maka halo atu hodi hala´o misaun no asaun hodi ajuda CNR parte infraestrutura moderna no multifunsionál, hodi garante kualidade ida ne´ebé ekilíbriu no sustentabilidade. CNR halibur espesialista hosi área fizioterapia, ortoprotezia no terapia okupasionál atu hodi hala´o abordajén multidixiplinár ida ne´ebé optimiza kuidadu prestadu atu hodi reforsa rezultadu ne´ebé hetan. Hosi sorin seluk, haree mós ba instalasaun moderna no ekipamentu ba diagnóstiku no terapeutiku, hodi hetan ekipamentu estruturante no hodi troka hirak ne´ebé antigu no operasionál ne´ebé la uza ona. Rezultadu ida ne´e tambá esforsu hosi parte hotu i transversal hanesan Ministériu Solidariedade sosiál no parseiru ho doador oioin. Liuhusi servisu hirak ne´e maka sentru bele mantén nafatin kualidade no inovasaun. Hahu hosi tinan 2013, CNR habelar liu tan nia área intervensaun no públiku alvu ba distritu sira maka hanesan Same no Ermera. Iha tinan 2014, ho servisu ne´ebé desentraliza, ekipa multidixiplinár hosi sentru hanoin hodi halo intervensaun iha munisípiu Ainaro no Oecusse. Prestasaun servisu ka apoiu ba kliente sira iha munisípiu hirak ne´ebé temi ona ne´ebé ekipa multidixiplinár maka hala´o ho objetivu atu halo levantamentu, avaliasaun no atendimentu ba ema sira ne´ebé ho defisiénsia. Ekipa ne´e mai hosi elementu hotu ne´ebé integra iha kada departamentu iha CNR nia laran, maka hanesan, Departamentu Servisu Asistensiál. La kleur tan, CNR hakarak atu apoiu efetivu iha ne´ebé bele to´o mós ba munisípiu sira seluk. Iha sínteze, CNR kontinua hala´o ninia atividade liuhusi rigór profisionál no akompañamentu ne´ebé personalizadu ba sira-nia utente hotu-hotu. Oras ne´e, diresaun husi CNR maka asegura husi diretór-Jerál, Verónica das Dores, ne´ebé koadjuvadu husi subdiretór sira, Nazário S. da Silva no Alexandre Morais. Se maka ita? CNR maka instituisaun ba direitu públiku ida ne´ebé fó ba personalidade jurídiku, autonomia administrativu, finanseiru no patrimonial no la buka lukru, ne´ebé moris iha tinan 2005 ho sede iha Becora, Díli no ninia área intervensaun nian haluan tan ba teritóriu nasionál timoroan tuir tipu servisu sira nian ne´ebé prestadu. Ami maka ekipa ida husi profisionál sira ne´ebé kompostu husi fizioterapeuta, terapeuta okupasionál, terapeuta koalia, tékniku ba ortoprotezia no tékniku/espesialista iha manutensaun kadeira roda ninian. Alende ne´e, ami presta servisu sira iha área ba reabilitasaun ba ema ne´ebé maka vitima moras no asidente atu hametin ninia integrasaun fali iha kontestu profisionál, familiár no sosiál. Ho baze iha fahe koñesimentu no formasaun kontínua, ami hakarak harii envolvimentu ida ho kualidade ne´ebé ema hotu-hotu senti di´ak. Iha CNR, ami iha vontade Ami senti orgullu bainhira fó ba utente fatin ida ne´ebé harii atu hanoin ita-nia konfortu no rahun-di´ak. Bainhira rona ita, ami identifika nesesidade sira. Hodi nune´e, hakarak dignifika no umaniza atendimentu ne´ebé prestadu. Ami hakarak katak CNR sai promotór no interveniente hamutuk ho ema ho defisiénsia, atu hametin ninia kapasidade no promove ninia insersaun sosiál no laborál. Atu garante hatan ne´ebé justu liután ba dezafiu sira ne´ebé maka tau husi itente sira, ami iha meius no rekursu umanus, tékniku no teknolójiku oioin. Ami buka tuir dalan ne´ebé loos rezultadu sira di´ak liu no satisfasaun ba ema sira hotu ne´ebé iha interese. Postura krítiku no frontalidade Ami promove servisu nia ambiente ida ne´ebé informasaun maka analiza oinsa krítiku, ho pozisionamentu fahe oinsa loke no ho fundamentu. Rigór Ami kaer knaar rigór hotu, liuhusi planeamentu no organizasaun hosi servisu, ne´ebé ninia objetivu maka beibeik nafatik objetivu sira ne´ebé ami propõe no asegura valór másimu ba utente sira no parte seluk ne´ebé interesadu. Inisiativu Ami buka identifika oinsa pro-ativu no autónomu ba asaun nia oportunidade no dalan, atu asegura satisfasaun ba nesesidade no espektativu husi ita-nia utente sira no parte seluk ne´ebé interesadu. Kooperasaun Ami fahe kompeténsia no rekursu sira atu garante servisu ida ne´ebé integradu no personalizadu ba ninia utente sira, iha ambiente servisu nian ida, liuhusi rede no parseria. Responsabilidade Ami maka responsavel atu asegura hala´o atividade sira no kumpre objetivu servisu sira nian oinsa étiku no tuir kultura organizasaun nian. Ouzadia Ami buka no promove solusaun sira ne´ebé inovadór ne´ebé hodi mai solusaun sira di´ak liu ba utente sira, ne´ebé fó dalan antesipa no akompaña mudánsa husi envolvente. Jestaun ba kazu Atu asegura karakterizasaun inisiál ba utente sira, avaliasaun ba sira-nia nesesidade no potensiál, no mós atu define planu individuál sira; atu mobiliza intervensaun tékniku sira ne´ebé espesializadu, akompaña implementasaun ba planu sira atu dinamiza monitorizasaun no avaliasaun, iha ámbitu dinámiku husi ekipa jestaun ba kazu.
Símbolu
Centro Nacional de Reabilitação, iha tinan 2006, adota tiha ona imajén ida ne´ebé fahe misaun di´ak liu husi sentru no dezenvolvimentu ninia servisu. Hodi nune´e, elementu ida-idak iha signifikadu ida:
Matak : atu afirma kompromisu kontinua CNR nia misaun ne´ebé hasoru iha kór ne´ebé hili, matak, símbolu esperánsa.
Mutin : fó atensaun espesiál ida liuhusi esforsu sira ne´ebé dezenvolve atu promove igualdade ba oportunidade husi ema ho defisiénsia, atu fó ba ema hirak ne´e kompeténsia hodi sira iha oportunidade konkretiza ninia inkluzaun sosiál tomak kedas.
Mapa : atu hakarak haluan tan ninia área intervensaun nian no públiku-alvu iha teritóriu Timor-Leste hotu, atu harii kondisaun sira ne´ebé fó dalan ba populasaun tomak iha servisu reabilitasaun sira nian. Ninia objetivu principal maka serve utente sira.
Ema sira : Fó ba ema sira ho defisiénsia fíziku no kognitivu ne´ebé kompeténsia atu fó possibilita ninia integrasaun di´ak liu iha moris ekonómiku no sosiál. Misaun, Vizaun no Valór sira Vizaun Misaun husi sentru maka presta kuidadu sira ne´ebé oin-seluk husi reabilitasaun ba ema portador limitasaun funsionál, iha ninia área influénsia, ho karákter intensivu no kumpre padraun eselénsia sira nian atu maksimiza potensiál reabilitasaun ba utente ida-idak no izersísiu sidadania nian tomak. Misaun Misaun husi sentru maka presta kuidadu sira ne´ebé oin-seluk husi reabilitasaun ba ema portadór limitasaun funsionál, iha ninia área influénsia, ho karákter intensivu no kumpre padraun eselénsia sira nian atu maksimiza potensiál reabilitasaun ba utente ida-idak no izersísiu sidadania nian tomak. Valór sira Bainhira atividade mak dezenvolve, CNR no sira-nia servisu na´in tuir valór tuirmai: a. Respeitu husi dignidade no direitu sidadaun sira nian; b. Prestasaun kuidadu sira ba utente no ninia funsionalidade; c. Kultura eselénsia téknika; d. Promosaun ba kualidade; e. Étika, integridade no transparénsia; f. Motivasaun no servisu ba ekipa; g. Respeitu no protesaun ba informasaun konfidénsiál; h. Regra deontolójiku; i. Devér kooperasaun; j. Kualidade no seguránsa. Filozofia ne´ebé maka simu iha Centro Nacional de Reabilitação kaer knaar sentidu ida husi perténsa. Utente hotu-hotu maka aseite no apoiu husi sira-nia tékniku oin-seluk. Hodi nune´e, diversidade maka valoriza, liuhusi fahe sentimentu, partisipasaun no amizade. CNR estabelese filozofia ida ba inkluzaun ne´ebé valór sira tama ba laran aspetu oioin ne´ebé relasiona ho: a) Sentidu komunitáriu; b) Partisipasaun ba ema sira hotu; c) Respeitu ba diversidade, ne´ebé fó sai utente hanesan ser tomak no fó benefísiu la´os tan de´it aspetu ba mobilidade, maibé mós aspetu sosio-emosionál no sidadania. Organigrama
ESTRUTURA DO CENTRO NACIONAL DE REABILITAÇÃO DE ACORDO COM O DECRETO LEI NO 37/2012 DE 1 DE AGOSTO
1.Órgaun husi CNR :
a. Diretór ne´ebé koadjuvadu husi subdiretór na´in rua;
b. Konsellu Konsultivu;
c. Fiskál Úniku.
2. Kompozisaun, kompeténsia no funsionamentu husi órgaun CNR sira-nian, tuir define iha artigu 4.º to´o 6.º jusi Estatutu CNR nian. Diretór
1.Diretór no Subdiretór husi CNR maka ne´ebé nomeadu no ezonoradu, iha koordenasaun ho Komisaun ba Funsaun Públiku, husi Despaxu Ministeriál ba Membru Governu nian ne´e bé maka responsável husi Asisténsia Sosiál ba mandatu ida tinan rua, renovavel, tuir define iha n.º 1 husi artigu 4.º husi Estatutu CNR nian.
2. Diretór maka superiór ierákiku ba ema sira hotu no sei iha ninia kargu jestaun korente husi CNR.
3.Diretór maka koadjuvadu iha ezersísiu ninia funsaun husi subdiretór na´in rua:
a) Diretór ba Administrasaun, Finánsa no lojistiku ida.
b) Diretór ba Servisu Asisténsial. Kompeténsia husi Diretór 1.Iha termus Dekretu-lei n.º 37/2012, husi 1, fulan Agostu, kompete ba diretór:
Dirije no orienta asaun órgaun CNR sira-nian;
Organiza servisu sira;
Prepara no submete ba apresiasaun husi tutela, planu ba atividade, orsamentu anuál, relatóriu ba atividade no relatóriu ba konta;
Despaxa no asina karta korente;
Propoin ba tutela Regulamentu Internu husi CNR;
Prepara no propoin ba Tutela Regulamentu Internu CNR nian;
Hala´o asaun dixiplinár kona ba pessoal hosi CNR, iha koordenasaun ho Komisaun ba Funsaun Públika;
Fornese ba Tutela informasaun sira kona ba ezekusaun ba planu atividade nian no ninia situasaun finanseiru hosi CNR, no mós mudánsa balun husi objetivu sira ne´ebé iha planu no aprova husi Tutela;
Propoin ba Tutela iniciativa aira ne´ebé considera importante tebes ba funsionamentu di´ak husi CNR;
Iha responsabilidade husi uza loos ba osan ne´ebé CNR iha;
Responsabilizar-se perante a Tutela pela correcta utilização das verbas postas à disposição do CNR;
Sai nu´udar CNR no asegura relasaun sira ho órgaun ba Tutela no organismu públiku sira seluk;
Prezide hasoru-malu hosi Konsellu Konsultivu no asegura ninia funsionamentu. Kompeténsia ba Subdiretór
1. Iha termus n.º 3 husi artigu 4.º husi Estatutu CNR nian, Subdiretór sira hala´o ninia kompeténsia sira ne´ebé diretór delega ba sira. Diretór tenke identifika se maka kompete troka ba nia bainhira la bele iha fatin servisu.
2. Kompete ba Subdiretór:
Fó apoiu ba diretór iha prosesu tranzisaun hosi ASSERT ba institutu públiku tuir Dekretu-Lei n.º37/2012, husi 1, fulan Agostu;
Fó apoiu ba diretór iha estretajia nia planeamento no planeamento anuál;
Hala´o planu anuál no orsamentu hosi CNR ne´ebé futu ba administrasaun CNR nian no maka responsável bainha uza fundus adekuadu ne´ebé iha;
Propoin ba diretór atu dezenvolve regra hosi CNR no garante katak regra ida ne´e maka kumpre;
Fó-hatene diretór bainhira mosu indixiplina nia kazu;
Prepara no submete ba diretór relatóriu finanseiru anuál sira ba doadór sira ne´ebé halo parte fundu projetu sira-nian;
Fó apoiu diretór iha nível reprezentasaun hosi CNR, ne´ebé inkliu iha konsellu Konsultivu ba CNR no organismu públiku sira seluk (liuliu Ministériu Finánsa no Komisaun Servisu Sivil);
Apoiu ba diretór atu dezenvolve no halo manutensaun ba parseria sira ho organismu/entidade públiku no privadu sira ne´ebé relevante. Konsellu Konsultivu Kompozisaun 1. Tuir dispostu iha n.º 2 husi artigi 5.º husi Estatutu CNR nian, Konsellu Konsultivu maka kompostu husi diretór CNR nian ne´ebé prezide subdiretór no representante ba entidade públiku no privadu sira ne´ebé dezenvolve servisu iha asisténsia sosiál 2. Iha termu artigu ne´ebé refere iha leten, membru sira husi Konsellu Konsultivu maka nomeadu no ezoneradu husi despaxu ministeriál ba Membru Governu nian responsável husi área defisiénsia durante mandatu ho tinan rua, ne´ebé renovável. Kompeténsia ba Konsellu Konsultivu 1.Iha termu n.º1 husi artigu 5.º husi Estatutu CNR nian, kompete ba Konsellu Konsultivu:
Analiza no fó pareser kona ba planu atividade sira-nian no relatóriu ba atividade sira husi CNR;
Analiza no fó pareser kona ba orsamentu anuál no relatóriu konta husi CNR;
Fó pareser kona ba proposta sira ba regulamentu internu no kona ba servisu nia funsionamentu;
Aprova Regulamentu Internu;
Haksesuk kona ba kestaun sira ne´ebé diretór tau ba nia.
Haksesuk kona ba akizisaun, onerasaun, arendamentu no alienasaun husi sasan imóvel ka móvel sira ne´ebé tenke rejista, hafoin konsulta Fiskál Úniku;
Akompaña atividade CNR nian atu fornese sujestaun ka proposta sira ho objetivu hadi´a ninia funsionamentu.
Funsionamentu ba Konsellu Konsultivu Konsellu konsultivu halibur ordinariamente, dala ida ba trimestre no estraordinariamente bainhira prezidente konvoka ka bainhira tersu ida ba sira- nia membru husu reuniaun. Reuniaun sira maka konvoka ho 48 oras mínimu ho antesedénsia no konvokatóriu tenke halo-tuir kritériu sira tuirmai ne´e: data, oras, fatin no asuntu ba reuniaun. Reuniaun sira ba Konsellu Konsultivu tenke marka iha oráriu ne´ebé fó dalan partisipasaun ba membru sira hotu.
1. Konsellu Konsultivu halibur bainhira iha prezensa sira-nia membru barak liu. Deliberasaun sira foti husi maioria simples no prezidente iha voto kualidade nian.
2. Husi reuniaun sira, sei halo ata ne´ebé sei lé no aprova iha tuir reuniaun no asina husi prezidente no sekretáriu. Fiskál Úniku Kompozisaun 1. Fiskál Úniku maka órgaun responsável husi kontrolu ba legalidade, regularidade no jestaun finanseiru ne´ebé di´ak husi Centro Nacional de Reabilitação, iha termus n.º 1 husi artigu 6.º husi Estatutu CNR nian. 2. Iha termus artigu uluk nian, Fiskál Úniku tenke maka revizór ofisiál ba konta ida, kontabilista ida ka funsionáriu públiku ida ne´ebé iha funsaun hanesan, ne´ebé hetan nomeasaun husi despaxu konjuntu husi Membru sira ba Governu ne´ebé maka responsável husi Finánsa no Asisténsia Sosiál ba mandatu ho durasaun tinan rua no bele renova iha períodu hanesan.
Kompeténsia ba Fiskál Úniku 1. Iha termus n.º1 husi artigu 6.º husi Estatutu CNR nian, kompete ba Fiskál Úniku:
a. Fiskaliza ezekusaun orsamentál no jestaun di´ak hosi CNR;
b. Haree legalidade ba atu sira ho karákter finanseiru, tuir Dekretu-Lei n.º37, 1 husi fulan Agostu;
c. Prepara paresér sira kona ba ezekusaun orsamentál no jestaun di´ak hosi CNR;
d. Haksesuk kona ba akizisaun, onerasaun, arendamentu no alienasaun ba sasan sira ne´ebé imóvel ka móvel;
e. Fó-hatene tutela bainhira iha iregularidade sira iha jestaun administrativu ka orsamentál husi CNR no propoin medida sira ne´ebé presiza. Organizasaun no Funsionamentu ba Servisu CNR nian Tipolojia ba Servisu 1.Atividade hosi CNR dezenvolve iha tipu ba servisu rua mak hanesan:
Servisu administrativu no finanseiru;
Servisu asisténsiál;
2. Servisu ba administrativu no finanseiru sira sai nu´udar Diresaun Administrativu, Finanseiru no Lojístiku.
3. Servisu asistensiál sai nu´udar Diresaun ba Servisu Asisténsial. Diresaun ba servisu 1. Diresaun Administrativu, Finanseiru no lojístiku mak asegura husi subdiretór, ne´ebé nia forma ba nomeasaun no kompeténsia iha define iha n.º 1 no n.º 3 husi artigu 4.º husi Estatutu CNR nian, no mós iha n.º 2 husi artigu 15.º iha regulamentu ne´e. 2. Diresaun ba Servisu Asisténsiál sira mak asegura husi subdiretór, ne´ebé nia forma ba nomeasaun no kompeténsia estabelese husi disposto iha n.º 1 no n.º 3 husi artigu 4.º husi Estatutu CNR nian, no mós iha n.º 3 husi artigu 15.º iha regulamentu ne´e. 3. Diresaun ba servisu sira ninia mak unidade báziku organizasaun nian departamentu sira. Departamentu hirak ne´e halo parte unidade funsionál sira. Departamentu sira 1. Departamentu ida-idak mak xefia husi xefe ida ba departamentu ne´ebé nomeia iha komisaun servisu nian, husi príodu ida tinan rua, renovável. 2. Ba xefe departamentu kompete foka ba: Organiza, dirije, koordena no kontrola atividade ba estrutura sira ne´ebé sai nu´udar departamentu; Transmite orientasaun superiór sira no asegura ninia hala´o; Sai nu´udar no responde husi atividade departamentu nian; Tau matan uzu resionál no konservasaun ba patrimóniu ne´ebé fahe ba depatamentu; Prepara no aprezenta periodikamente relatóriu ninia atividade, tuir orientasaun superiór sira; Propoin rekrutamentu ba tékniku sira né bé presiza iha funsionamentu departamentu nian; Estabelese no dezenvolve, iha ezersísiu funsaun ninian, kolaborasaun besik ho estruturasira seluk husi CNR; Hala´o funsaun sira seluk ne´ebé fó nia superiormente. Unidade Funsionál sira 1. Unidade funsionál sira bele kompostu husi seksaun servisu sira nian, ne´ebé xefia husi xefe sira ba seksaun. 2. Xefe seksaun nian mak nomeia entre funsionáriu, ajente no servisu na´in sira ba funsaun pública, ho kategoria mínimu tékniku profisionál, ho esperiénsia ne´ebé relevante iha servisu reabilitasaun sira nian. 3. Kompete ba xefe seksaun, liuliu: Tau matan kumprimentu ba objetivu sira husi unidade; Jere rekursu umanus sira ralasiona ho unidade, liuliu atu define knaar, distribuisaun interna ba knaar no podér dixiplinár; Jere patrimóniu no abastesimentu, uza no responsabilidade kona ba sasan sira ne´ebé konsumível ba unidade ida ne´e; Mantéin rejistu estensivu ida kona ba atividade sira unidade nian; Izerse atividade sira hotu unidade ida ne´e; Izerse atividade sira hotu ne´ebé superiór ierárkiku ordena ho legalidade. Responsabilidade 1. Iha CNR, tuir ierarkia ne´ebé estabelese, maka adota sistema responsabilidade tuirmai ne´e: Diretór-jerál CNR nian hatan husi Ministra Solidariedade Sosiál; Subdiretór na´in rua hatan diretamente husi Diretór –Jerál CNR nian; Xefe ba departamentu sira hatan husi diretór servisu nian; Responsável ba unidade sira hatan husi repetivu xefe dapartamentu nian; Servisu na´in CNR nian hatan husi responsável unidade nian ka diretamente ba xefe husi departamentu, bainhira departamentu sira la iha estrutrura iha unidade funsionál sira. 2.Tuir n.º 1 husi artigu 9.º husi Estatutu CNR nian, membru sira ba CNR, durante hala´o sira nina funsaun, hatan sivilmente atu no omisaun sira ne´ebé pratika ho violasaun ninia devér legál ka estatutáriu sira, se karik sira prova ne´ebé sira atua laiha kulpa. 3. Iha termus n.º 2 husi artigu ne´ebé refere, atu no omisaun sira ne´ebe membru sira husi CNR pratika, ho violasaun devér legál ka estatutáriu, inklui responsabilidade penál no dixiplinár. Diresaun Administrativu, Finanseiru no Lojístiku Kompozisaun 1. Diresaun Administrativu, Finanseiru no Lojístiku organiza hela iha departamentu sira tuirmai ne´e: Departamentu Administrasaun Finánsas no Lojístiku; Departamentu Dezenvolvimentu Rekursu Umanus nian; Departamentu Aprovizionamentu nian; Departamentu Komunikasaun no Baze dadús. 2. Xefe departamentu sira ba servisu apoiu administrativu, finanseiru no lojístiku hatan diretamente husi Diretór Administrativu, Finanseiru no Lojístiku.